لنگش، کولیک، مشکلات تنفسی و اختلالات عضلانی از بیماری های عمده و مرسوم در بین اسب ها می باشد که باعث رنج کشیدن اسب و کاهش بهره اقتصادی می شود. ارتباط بین این مشکلات و تغذیه مشخص شده است. بسیاری از تحقیقات تغذیه ای مرتبط با اسب ، روی راه حل های برای این بیماریها و موضوعات مشابه متمرکز شده اند. با گذشت سالها ، تولید کنندگان محصولات متعددی از جمله مخمرهای زنده و مرده ، مکمل های معدنی مختلف و پربیوتیک ها برای برطرف کردن آن ها، ، به بازار عرضه کرده اند. در این مقاله سعی خواهد شد در مورد راه حل های اصلی کلیدی طبیعی که در حال حاضر برای رژیم های غذایی اسب وجود دارد بحث شود.
حفظ عملکرد طبیعی دستگاه گوارش به ترکیبی ازعوامل مدیریتی بستگی دارد که اکثرا شامل فاکتورهای حیوانی و تغذیه ای می باشند. یک اسب بالغ به مقداری فیبر غذایی به عنوان منبع غذایی برای میکروارگانیسم های موجود در روده بزرگ و سکوم نیاز دارد. علاوه بر این، اسب ها قادر به هضم مقادیر بسیار کمی نشاسته میباشند. ولی روده کوچک در برابر کنسانتره حاوی بیش از ۳ تا ۴ گرم نشاسته به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در هر وعده غذایی مقابله می کند اختلال در عملکرد نرمال hindgut با کاهش فیبر در رژیم غذایی و یا افزایش نشاسته در رژیم غذایی می تواند منجر به کاهش ظرفیت بافر و کاهش سطح pH خون شده که منجر به اسیدوز می شود.
علاوه بر این ، بسیاری از میکروب های سکوم قادر به زنده ماندن در این pH پایین نیستند و می میرند و اندوتوکسین های باکتریایی را در جریان خون آزاد می کنند. اسیدوز در حقیقت به کاهش ذخایر قلیایی خون مربوط می شود و بسیاری از اسب ها از نظر تحت بالینی ازین شرایط رنج می برند ، به خصوص آنهایی که دسترسی محدود به علوفه دارند.. در این شرایط بهتر است مکمل هایی مثل سویه های زنده مخمر ، Saccharomyces cerevisiae در تغذیه حیوانات به منظور تقویت هضم فیبر و بهبود سوخت و ساز مواد مغذی در محیط بی هوازی و تقویت رشد باکتری های مفید استفاده شود. این گونه افزودنی ها محیط روده را باثبات تر کرده و خطر بروز اختلالات روده و احتمالاً مقاومت به انسولین را کاهش می دهد.
مطالعات نشان داده اند استفاده از مخمر زنده در جیره های غذایی اسب های تغذیه شده با نشاسته بالا ، قابلیت هضم فیبر و pH سکوم را افزایش میدهد. این pH بالاتر باعث ایجاد محیط مطلوب در سکوم شده و منجر به بهبود راندمان خوراک و جلوگیری از اختلالات روده می شود.. صرف نظر از این فیبر یا نشاسته جیره، به نظر می رسد تأثیر مخمر زنده در بعضی موارد از افزایش هضم فیبر فراتر می رود. و باعث افزایش استفاده از فسفر در اسب ها میشود. این افزایش دسترسی به فسفر بخصوص در اسب های پیر و همچنین آبستن و شیرده اهمیت زیادی دارد. این افزایش استفاده از فسفر ابعث افزایش کمیت و کیفیت شیر مادیان شده و به رشد کره ها کمک میکند.
اکسیژن یک بخش اساسی از زندگی پستانداران است ، با این حال ، اثرات مضری همچون تولید انرژی سلولی از اکسیژن و تولید رادیکالهای آزاد را نیز به همراه دارد. با وجود این ، بدن مکانیسم هایی را برای به حداقل رساندن این امر ایجاد کرده است ، از جمله استفاده از آنتی اکسیدان ها. اثر کلی رادیکالهای آزاد به مقدار تولید آنها و کارآیی پاسخ آنتی اکسیدانی حیوانات بستگی دارد . اولین خط دفاعی بدن شامل آنزیم های حاوی مواد معدنی ، از جمله سوپراکسید دیسموتاز ، گلوتاتیون پراکسیدیز و کاتالاز و ... می باشد. مواد معدنی مانند روی ، منگنز و مس نیز نقش اصلی در اجرای این دفاع دارند.
روی ، مس و منگنز و سلنیوم از عوامل مؤثر در آنزیم های آنتی اکسیدانی می باشند. بنابراین در دسترس بودن این عناصر در رژیم غذایی بر وضعیت کلی آنتی اکسیدان ها تأثیر می گذارد. بدن به مقادیر کافی از این عناصر احتیاج دارد که در مواقع استرس فیزیولوژیکی از آنها استفاده کند. فرم تهیه مواد معدنی در رژیم غذایی از اهمیت بالایی برخوردار است و باید به برای حیوان قابل استفاده باشد . فراهمی زیستی فرم ارگانیک این عناصر برای دام بیشتر از فرم غیر ارگانیک آن ها است. مواد معدنی موجود در اسیدهای آمینه پایدار ، محلول در آب نیستند و به طور فعال در غشای روده جذب می شوند. مواد معدنی غیر ارگانیک در تعامل با سایر ترکیبات هستند که ممکن است در دسترس بودنشان را کاهش دهد.
مایکوتوکسین ها متابولیت های ثانویه قارچی هستند که می توانند باعث آلوده شدن خوراک و در نتیجه بی حالی ، افسردگی ، لنگش و گاهی مرگ اسب ها شوند. برای اسب ها ، مایکوتوکسین های مهم شامل آفلاتوکسین ها ، زرآلنون و فوموننزین ها هستند. مایکوتوکسین ها در ایجاد بیماری های تنفسی و کولیک نقش دارد. جلوگیری از آلودگی دشوار است و آزمایش هی مایکوتوکسین نیز گران هستند. بنابراین بهترین راه حل این است که یک جاذب مایکوتوکسین را در جیره غذایی اسب ها استفاده شود جاذب های مایكوتوكسین باید در طیف وسیعی از pH از ظرفیت موثر بالایی برخوردار باشند و میل به مایكوتوكسینها در آنها پایدار باشد. بسیاری از جاذب ها بر پایه خا رس ساخته شده اند ، با این حال نشان داده شده است که یک جاذب طبیعی به شکل الیگوساکارید گلوکومانان که به طور موثری بسیاری از انواع مختلف مایکوتوکسین ها را به هم متصل می کند. گنجاندن روتین جاذبهای مؤثر و طبیعی در مواقعی که خطر آلودگی زیاد است باید محتاطانه صورت بگیرد تا احتمال بروز اثرات سوء سلامت و عملکرد را به حداقل برساند.
ننتیجه گیری کلی
حفظ سلامتی روده و همچنین فراهم کردن ذخیره آنتی اکسیدانی برای اسب ، خطر بروز اختلالات روده ، مشکلات تنفسی و کاهش عملکرد را به حداقل می رساند. به این منظور راه حل های طبیعی، شامل بهبود دهنده های هضم مثل مخمرهای زنده ، مواد معدنی آنتی اکسیدان به شکل کلات های آلی و جاذب های مایکوتوکسین می باشند.
منبع:
Natural solutions for horse nutrition. Warren, H E; Stevenson, Z .Alltech Biotechnology Centre, Summerhill Road, Dunboyne, Co. Meath, Ireland, ۲۰۱۴.